Widzisz kominiarza – złap się za guzik, a szczęście Cię nie ominie, czyli krótka historia kominiarstwa.
Zawód kominiarza jest zawodem szczególnym, nieodzownym, by zapewnić bezpieczeństwo ludziom oraz ich dobytkowi. Profesja istnieje od stuleci i nic nie wskazuje na to, aby miała zniknąć z rynku. Patronem kominiarzy jest święty Florian.
Udokumentowane początki tego zawodu sięgają XIII wieku. Wówczas kominiarze konserwowali szerokie kominy
o dużych przekrojach – takie kominy były na przykład w Wenecji. Kominy o małych przekrojach wybierano w Rosji, Niemczech, Czechach, Austrii i Polsce. Pierwsze cechy kominiarskie w Europie powstały w XVI wieku, a kominiarze szczególnym powodzeniem cieszyli się w wieku XVIII. Branża ta zaczęła rozwijać się najlepiej w XIX i XX wieku.
Zawód kominiarza cieszył się szczególnym powodzeniem w Niemczech, najlepiej stworzył model swojego funkcjonowania w tym właśnie kraju. Rozwój branży kominiarskiej w Polsce zahamowany został przez rozbiory. Jednak w 1849 roku powstał cech kominiarzy w naszym kraju.
W Polsce od 1928 roku zawód kominiarza stał się tak zwanym zawodem koncesjonowanym. Dzięki koncesji zniknął chaos, który pojawił się w tym zawodzie po 1918 roku.
Po II wojnie światowej w Polsce tworzono spółdzielnie kominiarskie. Dziś kominiarze działają na zasadzie wolnego rynku. Praca kominiarza obejmuje także zapobieganie szkodom, które mogą pojawić się z powodu nieprawidłowego działania przewodów kominowych oraz urządzeń grzewczo – kominowych. Początkowo kominiarz jedynie oczyszczał kominy oraz przewody z sadzy.
Kiedyś korzystanie z usług kominiarzy nie było obowiązkowe, dlatego właściciele nie zawsze wpuszczali ich do domów. Dzisiaj istnieje obowiązek wpuszczania kominiarza do domu, bo samodzielne oczyszczanie kominów może doprowadzić do tragedii. Kominiarz ma obowiązek sprawowania pieczy nad stanem kominów, a właściciel domu musi mu to umożliwić.
Czym zajmuje się kominiarz?
Do zajęć kominiarza należy oczyszczanie oraz usprawnianie przewodów kominowych spalinowych, dymowych oraz wentylacyjnych, przeprowadzanie przeglądów i formułowanie ekspertyz i opinii. Kominiarz sprawdza działanie wentylacji oraz urządzeń grzewczych, a także budowę i instalację komina, ocenia też drożność przewodów. Przeglądy przeprowadzać należy regularnie – przewodów wentylacyjnych raz w roku, spalinowych dwa razy w roku, a dymowych cztery razy w roku.
Wyposażenie.
Do pracy kominiarz używa najczęściej kul, lin, szczotek oraz przepychaczy. Poza tym na jego wyposażeniu są też: zestaw linowy, graca kominiarska, worek kominiarski (pozwala wynosić sadzę po oczyszczeniu komina), kluczyk kominiarski, lusterko. Dzięki anemometrowi sprawdza się ciąg kominowy, a latarka używana jest w trudnych do obejrzenia miejscach. Zapałki i świece dymne pozwalają dokładnie określić kierunek przepływu powietrza. Najnowocześniejszym urządzeniem jest kamera kominowa służąca do oglądania wnętrz kominów.
Jak zostać kominiarzem?
Zawód kominiarza jest jedną z 2360 profesji wpisanej do klasyfikacji zawodów oraz specjalności na rynku pracy. Zawód ten zdobywa się albo kończąc odpowiednią szkołę zawodową, albo kończąc właściwy kurs i zdając egzamin na mistrza kominiarstwa.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód kominiarz można zdobyć w Zasadniczej Szkole Zawodowej oraz istnieje możliwość kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Kursy takie prowadzą szkoły publiczne – są to niepubliczne szkoły zawodowe, placówki zajmujące się kształceniem ustawicznym, instytucje rynku pracy oraz inne placówki zajmujące się działalnością oświatową. Jednak praktyczne umiejętności można zdobyć terminując u mistrza. Po trzech latach nauki uczeń może zostać czeladnikiem, po sześciu latach może przystąpić do egzaminu mistrzowskiego. Mając dokumenty mistrzowskie można zostać samodzielnym kominiarzem. Egzaminy przeprowadzają Izby Rzemieślnicze.
Zatem hierarchia jest prosta: uczeń, czeladnik oraz mistrz. W zawodzie kominiarza istnieje ona od wielu lat. Pomocnik kominiarski, który dopiero zdobywa kwalifikacje, pracuje pod okiem mistrza. Może inwentaryzować oraz sporządzać szkice. Czyści przewody i sprawdza drożność instalacji – samodzielnie nie wykonuje żadnych prac, zawsze działa pod okiem mistrza. Czeladnik sprawdza drożność przewodów, czyści kominy, wydaje polecenia pomocnikowi. Nie może pisać opinii oraz sporządzać ekspertyz. Pracuje pod kierownictwem mistrza kominiarskiego. Dyplomowany mistrz kominiarski przede wszystkich spisuje opinie oraz ekspertyzy, nadzoruje pomocników oraz czeladników, sprawdza wykonanie prac, nawiązuje kontakty z klientami, negocjuje ceny usług.
Do pracy kominiarza nie nadaje się osoba mająca lęk wysokości. Dobry stan zdrowia jest podstawą w tym zawodzie. Kominiarz może pracować w firmie kominiarskiej lub otworzyć własną działalność. Pensja kominiarza oscyluje wokół 2500 złotych brutto. Jest to zwyczajowa pensja szeregowego kominiarza.
Kominiarze w swojej pracy kierują się kodeksem etycznym mistrza kominiarskiego. Powinni przestrzegać zasad kompetencji (utrzymywanie umiejętności zawodowych na wysokim poziomie), odpowiedzialności i prawości (działanie uczciwe i na rzecz klienta), relacji z klientem (profesjonalne kontakty i poszanowanie prywatności), poufności informacji o kliencie (zachowanie tajemnicy zawodowej). Mistrz kominiarski działa zawsze tak, aby uchronić życie oraz zdrowie klienta przed pożarem, wybuchem gazu, zatruciami czadem. Taki kodeks zatwierdził Zarząd Główny Korporacji Kominiarzy Polskich.
Wykaz usług kominiarskich, czyli co tak naprawdę robi kominiarz?
Kominiarze świadczą szerokie spektrum usług kominiarskich. Należą do nich: czyszczenie przewodów kominowych, dymowych, spalinowych, wentylacyjnych. Poza tym okresowa kontrola stanu technicznego przewodów, odbiór kominów w nowych budynkach, odbiór nowych i adaptowanych kotłowni, inwentaryzacja podłączeń grzewczo – kominowych, wydawanie pisemnych opinii, zaleceń i wskazań, odbiór kominów oraz urządzeń technicznych do obsługi kominów, sprawdzanie prawidłowości podłączeń, zalecenia kominiarskie. Kominiarze ustalają także przyczyny wadliwych ciągów kominowych, mierzą siłę ciągu kominowego, mierzą poziom dwutlenku węgla, badają drożność przewodów oraz ich szczelność, udrażniają przewody kominowe. Zajmują się także czyszczeniem pieców kaflowych, kuchennych, kotłów na paliwo stałe, wymianą i montażem profesjonalnych nasad kominowych, kratek wentylacyjnych, wkładów kominowych kwasoodpornych, a także uszczelnianiem przewodów kominowych. Odbiory przewodów kominowych wykonuje się po to, aby przedstawić je w nadzorze budowlanym, zakładzie gazowniczym, sanepidzie. Zanim odda się budynek do użytku, koniecznie trzeba zbadać prawidłowość wykonania przewodów kominowych.
Kominiarstwo jest zawodem dla ludzi cierpliwych, mających dobrą kondycję fizyczną oraz zainteresowanych pracą na wysokości. Kominiarz powinien mieć poczucie misji społecznej i wiedzieć, że jego profesja ma spore znaczenie dla zdrowia, życia i bezpieczeństwa ludzkiego.
